دوازدهمین نشست سالانهی پنجم با عنوان «نشست با هیئت داوران» از ساعت ۱۴:۳۰ تا ۱۶:۳۰ روز پنجشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۹ با حضور شهریار توکلی، بهرنگ صمدزادگان، فرهاد فخریان، مهرداد نجمآبادی و غزاله هدایت برگزار شد. مهدی وثوقنیا، دبیر علمی این دوره، نیز مجری نشست بود.
وثوقنیا در ابتدای جلسه گفت: تمام تلاشمان این بود که در این روزها که همهمان در حال سپری کردن روزهای نابسامان هستیم، حال علاقهمندان عکاسی و دانشجویان را بهتر کنیم. او همچنین نتیجهی گفتمان این جلسه را ارائه و بررسی راهکارهایی برای سالانههای آینده دانست. پس از آن با توجه به عنوان نشست، سؤال اول را اینطور مطرح کرد: بعد از دیدن آثار، چه نکات، کمبودها و مسائلی را احساس کردید و سطح کلی کارها را چگونه دیدید؟
غزاله هدایت ضمن عرض خسته نباشید به مهدیوثوقنیا و ژوبین عبدیانی (دبیر اجرایی سالانه پنجم)، چند نکته گفتند: ۱. پیوند با بیرون که در این سالانه از طریق انتخاب سه داور از خارج دانشگاه رخ داد، اتفاق مهمی است. این اتفاق را مدیون ایدهی رامیار منوچهرزاده (دبیر علمی سالانهی سوم) هستیم. ۲. نوعی عکاسی به نام عکاسی سردستی یا عکاسی شبانه همراه با نور فلاش، نوعی بیفرمی و فروپاشی تصویر را در مجموعههای امسال حاصل شده. که این مسئله میتواند تحتتأثیر مسائل مختلف اعم از واکنش به جریان عکاسی صحنهآرایی شده، شرایط زیست ذهنی جوانان امروز یا تقلید از جریانهای رایج امروزی غرب باشد. ۳. مسئلهی بعدی موضوع گزینش کارها برای رسیدن به یک مجموعه است که بچهها باید بیشتر به این مسئله توجه کنند. ۴. بعضی از بچهها به نحوهی ارائه کارهایشان فکر نکرده بودند. این مسئله در ویدئوها و کتابهای عکس پررنگتر بود.
مهدی وثوقنیا ضمن تأیید صحبتهای هدایت تأکید کرد که ما طبق سیاستگذاریهایمان در شورا هیچ عکسی را از مجموعه حذف نکردیم و به تصمیم دانشجویان احترام گذاشتیم.
شهریار توکلی گفت: دیدن آثار برای من که از بیرون دانشگاه آمده بودم، بسیار جذاب و جالب بود. عکسهای امسال حاصل شرایط خاص زیستهی امسال ما بودند و موضوعشان عموماً به دو دستهی فضای داخلی (که بازتاب ملال و روزمرگی بود) و تضادهای زیستی (مثل مجموعههای دوبعدیهای ناهمگون، جشنوجنگ و دربند) بود. اینطور به نظر میرسد که بچهها از عکس بهعنوان رسانهای برای بیان شخصی استفاده کردند تا دغدغههای اجتماعی.
فرهاد فخریان هم اضافه کرد: اندیشه در کار خیلی بیشتر از سابق شده. در گذشته به مسائل زیباییشناسی بیشتر از رسیدن به بیان شخصی توجه میشد. چقدر خوب است که تکعکس نداشتیم و سالانه برنده نداشت. همچنین پرداختن به اشکال جدیدی مانند ویدئوآرت شروع خوبی بود که هنوز به بار ننشسته است. اما در مورد بیان شخصی باید بگویم که هنرمند باید تکنیک شخصیاش را برای هرچه بهتر گفتن بیان شخصیاش بسازد و در نتیجه باید بیشتر به مقولات تکنیکی کار توجه شود. او با تأکید روی مسئلهی غریزه گفت: فکر کردن برای پیش از عکاسی و بعد از عکاسی است. هنگام عکاسی فقط باید از غریزه استفاده کرد.
بهرنگ صمدزادگان صحبتهایش را با تشکر بهخاطر دعوتشدن به عنوان داور در سالانه پنجم شروع کرد. او آثار دانشجویی را روح زمانه دانست و بررسی آثار دانشجویی را از این حیث بسیار حائز اهمیت دانست. او گفت: نکتهی قابل توجه در مواجهه با اثر هنری (بدون در نظر گرفتن مدیوم آن)، رابطهی آن با هنر معاصرش است. ما در هنر ایران همیشه شاهد نوعی تابعیت ناخودآگاه از هنر معاصر جهان بودیم و هستیم. در دورهای محتوا برای ما فرم بوده و در دورهای فرم و امروز گویی محتوا برایمان روایتی است از زندگی زیسته. روایتگری در آثار این دوره هم در خود آثار دیده میشود، هم در عنوان و استیتمنت. همچنین ضمن تأیید حرفهای فخریان گفت: باید چیستی بیان و زبان شخصیمان برایمان سؤال باشد و نباید همینطور به تقلید از جریانهای رایج بپذیریم. عکاسی سردستی از دو نوع گرایش دیگر منشعب شده که شامل عکاسی کانسپچوالیستی و عکاسی پستمدرنیستی بود. بهتر است ترتیب پدیدار شدن جریانهای رایجی که اکنون از آن برای عکاسی استفاده میکنیم توسط دانشجویان مطالعه شود.
مهرداد نجمآبادی هم ضمن تشکر از همهی برگزارکنندگان و شرکتکنندگان، نقطهنظرهایش را اینطور بیان کرد: وجود داور بیرونی در سالانه سبب میشود که اگر ما به طور متعصبانه در دانشگاه تهران در حال طی کردن روند اشتباهی هستیم، آنها ما را متوجه اشتباهمان کنند. همچنین در زمینهی ویدئوآرت باید معلمی به مدرسه هنرها بیاوریم تا در این حوزه به بچهها آموزش دهد و آنها را یاری دهد. علاوه بر آن بهنظرم در تعداد کارهای ارسالی کمی انعطاف به خرج بدهیم تا پرگویی یا کمگویی در مجموعهها اتفاق نیفتد.

در پایان به دو کتابعکس از معین بهرامی و نیلوفر محمودیان اشاره کرد که به دلیل ملاحظات ممیزی شانس نمایش در بخش آثار را نداشتند اما آرای لازم را از هیئت داوران کسب کردند.
غزاله هدایت دو نکتهی دیگر هم اضافه کرد: من فکر میکنم قانون اجباری بودن استیتمنت را برداریم. نوشتن یا ننوشتن استیتمنت نوعی سیاست شخصی است. علاوه بر آن خوب است که آثار در سایت دستهبندی موضوعی یا ژانری شوند و چینش عکسها در کتاب سالانه فکرشده باشد.
مهدی وثوقنیا در رابطه با اجباری بودن استیتمنت گفت: گاهی داشتن انتخاب برای نوشتن یا ننوشتن استیتمنت سبب تنبلی میشود. دلیل ما برای اختیاری نکردن این موضوع، این بود.
بهنام صدیقی (دبیر علمی سالانه چهارم) به این مسئله اشاره کرد که جای خالی جلسهی نقد و بررسی آثار خالی است و همچنین گفت که برنامههای امسال از فشردگی زیادی برخوردار بودند که وثوقنیا در پاسخ گفت که ما فکر کردیم بهتر است مانند سالهای گذشته نشستهایمان را در یک هفته برگزار کنیم تا وقت اضافی از کسی گرفته نشود. صدیقی همچنین به انفعالی بودن برخورد دانشجویان در عکاسی اشاره کرد و گفت کنشگری در آثار بسیار کم دیده میشود.
بهرنگ صمدزادگان در جواب گفت مسئلهای که بسیار در هنر امروز ایران دیده میشود گمشدن رابطهی هنرمند با مدیوم یا ابزارش است و این را میتوان نوعی آسیب جدی در نظر گرفت.
مهدی وثوقنیا همچنین این نوع انفعال را برگرفته از نوعی نابسامانی هماهنگ در زیست جوانان ایرانی دانست.
شهریار توکلی در رابطه با صحبتهای صدیقی گفت که شبکههای اجتماعی به عکاسی سردستی دامن زده است. توجه به فرم و مبانی زیباییشناسی در تصویر باید بیشتر در نظر گرفته شود.
وثوقنیا گفت که خوراک ذهن ما امروز مشترک است، در نتیجه محصول مشترکی هم تولید میکنیم و این مسئله را در حوزه جامعهشناسی باید بررسی کرد.
رضا یاوری (دبیر اجرایی سالانهی دوم) دربارهی جلسهی داوری عمومی و مستند شدن کارهای رد شده در وبسایت یا کتاب هم نکاتی را گفت.
بهرنگ صمدزادگان هم پیشنهادی در باب دعوت هنرمندان مهمان (visiting artist) به دانشکده مطرح کرد.
فرهاد فخریان در پاسخ به یکی از دانشجویان اشاره کرد که دانشگاه قرار نیست از آدمها هنرمند بسازد. هنرمند شدن چیزی در ذات انسانهاست. دانشگاه عکاس تربیت میکند اما عکاسِ هنرمند شدن به عهدهی خود فرد است.
رامیار منوچهرزاده (دبیر علمی سالانهی سوم) گفت کجا ممکن است کاری انجام شود و مشکلی وجود نداشته باشد. سالانهی امسال با تمام کاستیهایش فرصت بسیار خوبی برای بچهها بود. اتفاق مهم دیگر همین گفتگوهاست. گفتگو با کسانی که حتی از راه دور با ما در ارتباط بودند. همچنین دانشجوها امروز باسوادتر و کنشگرتر از دیروز هستند و باید توجه کرد که در دورهی آزمون و خطا هستند نه یک هنرمند کارآزموده.
چند دانشجو هم پیشنهاداتی دربارهی ضبط و تهیه گزارش از جلسهی داوری ارائه دادند.
در انتها از همهی حضار، داوران، اساتید و دانشجویان برای حضور در این جلسه و بقیه نشستها تشکر به عمل آمد.
اختتامیهی پنجمین سالانهی عکس دانشجویان عکاسی دانشگاه تهران از ساعت ۳۰:۱۷ تا ۱۹ روز پنجشنبه ۷ اسفند ۱۳۹۹ برگزار شد. ریحانه جمشیدی مجری اختتامیه ضمن تشکر از تمامی حاضرین در اختتامیه از صیاد نبوی (دبیر علمی سالانهی اول) دعوت کردند تا دربارهی روند سالانه در این پنج سال صحبت کنند.
صیاد نبوی ضمن ابراز دلگرمی از برگزاری این دورهی سالانه از تمامی دستاندرکاران سالانهی پنجم تشکر کرد. او گفت لازم میداند که گفتگو ایجاد شود، چرا که ایجاد این گفتگو همان چیزی است که این سالانه برای آن شکل گرفته است. این گفتگو نهتنها در سالانه بلکه باید در تمامی سال شکل بگیرد. وی همچنین جای نشست نقد و گفتگو در این سالانه را خالی دانست و با توجه به صحبتهای مطرحشده در جلسهی داوری گفت: نیازمند کسانی هستیم که دربارهی ویدئو به دانشجویان آموزش دهند و قسمت ویدئوی سالانه پتانسیل بالایی برای سالهای آینده دارد.
نبوی ادامه داد: این سالانه بازوی آموزشی دانشکدهی ماست و هر موضوعی که جای خالیاش در آموزش دانشگاه حس میشود باید در این جلسات مطرح شود. به نقل از آقای نجمآبادی که دانشکده را مدرسه میخوانند و اساتید را معلم، من هم از همین عناوین استفاده میکنم چرا که رابطه میان دانشآموز و معلم رابطهای صمیمی و نزدیک است. ما اعضای یک خانوادهی بسیار بزرگ هستیم و این سالانه آلبوم خانوادگی ما است. و تا چهاندازه این آلبوم ارزشمند است.
در ادامه از هادی آذری (دبیر علمی سالانهی دوم) دعوت به صحبت شد.
او ضمن تشکر از مهدی وثوقنیا و دانشجویانی که همکاری کردند و کار فرستادند، گفت: برگزار کردن این سالانه به این شکل آبرومندانه و خوب، کار بسیار سخت و دشواری بود. در پس همهی این اتفاقاتی که ما از پشت مانیتور شاهدش بودیم، کلی کار اجرایی، هماهنگی و... بوده. او همچنین از گروه عکاسی دانشکده بهخصوص دکتر ستاری، نجمآبادی و مهاجر به دلیل حمایتی که در این پنج سال از سالانه کردند تشکر کرد. او گفت که بدون حمایت این عزیزان هیچ سالانهای تاکنون شکل نمیگرفت. آذری بهترین اتفاق امسال را راهاندازی سایت سالانهی عکس دانست و گفت: ما برای بررسی سیر عکاسیمان در دانشگاه به یک آرشیو احتیاج داشتیم و سایت سالانه قدم خوبی برای این مسئله است. حتی علاوه بر عکسها، گفتگوها، نشستها و حواشی هم میتوانند آرشیو شوند و در دسترس همه قرار بگیرند. او همچنین انتخاب هیئت داوران را تصمیمی هوشمندانه دانست و حضور فرهاد فخریان و شهریار توکلی را که مدتی از فضای دانشگاه دور بودند را اتفاقی مبارک شمرد.
آذری در انتها گفت: سالانه فرصتی است که دوباره دربارهی ذات عکاسی بیندیشیم و دربارهی آن گفتگو کنیم. سالانهی عکس دانشگاه تهران گرچه توسط دانشجویان این دانشگاه اجرا و برگزار میشود اما متعلق به همهی عکاسان و جامعهی عکاسی است. امیدوارم دانشگاههای دیگر هم به این رویدادها روی بیاورند و ما در سال شاهد چندین و چند رویداد عکاسی دانشگاهی باشیم.
در ادامه ویدیوئی از نشستها و داوری سالانهی پنجم پخش شد و سپس از مهدی وثوقنیا دعوت شد تا دربارهی سالانه صحبت کند. وثوقنیا گفت: پس از اتمام هرکاری همزمان هم احساس شادمانی میکنم و هم غم و افسردگی به سراغم میآید.
او ضمن تشکر از تیم اجرایی و تمامی کسانی که باعث برگزاری این سالانه شدند، اضافه کرد: از روزی که راجعبه سالانه فکر کردیم، بهنظرم رسید که کار بسیار مهمی در پیش داریم. سالانه امروز دیگر رویدادی مختص به دانشگاه نیست، بلکه رویکردی از آموزش آکادمیک عکاسی در ایران را به نمایش میگذارد.
او همچنین به نمایش مستندهای کوتاه در صفحهی مجازی سالانه اشاره کرد که با عنوان دانشآموختگان عکاسی هنرهای زیبا به نمایش در آمدهاند و مصاحبهای با دانشآموختگان عکاسی هنرهای زیبا بوداند. او از انتخاب داورها به عنوان یک چالش بسیار مهم برای خود و شورای سیاستگذاری یاد کرد.
